Yemeklerde Kullanılan Faydalı Otlar ve Baharatlar

Melis otu – Limon otu (Lemon halm – Lemın bam)
Limona benzeyen kokusundan ve lezzetinden dolayı limon otu da denir. Yaprakları taze veya kurutulmuş olarak da kullanılır. Sebze ve meyve salatalarında, içkilerde (punch ve cordials’da), çorbalarda, soslarda, limon lezzetinin istendiği her yerde kullanılır.

Kadife çiçeği (Marigold – Merigold) Sarı parlak çiçekleri ile bahçelerde çok kullanılır. Yapraklarının ve çiçeğinin özel kokusu vardır. Çiçekleri olduğu gibi kurutularak kullanılır. Çok eski dönemlerde Orta Çağ bisküvilerinde çok kullanılmış renk ve lezzet yönünden tereni edilmiş. Bazı peynirlerin, şekerlemelerin, keklerin renklendirilmesinde de kullamlagelmiştir. Günümüzde lezzet ve renk yönünden pilâvlarda et ve balık yemeklerinde, çorba ve salatalarda kullanılır. Anadolu’nun çeşitli yörelerinde yöresel yemeklerde de kullanılmaktadır.

Kişniş Otu (Coriander – körlendir)
Havuç familyasındandır. Çin pazarlarında Çin maydanozu diye satılır. Yaprakları maydanoza benzer. Tazesinin, güzel lezzeti vardır. Hint yemeklerinde çok kullanılır. Orta Doğu, Meksika ve Güney Amerika yemeklerinde de kullanılır. Bizde yöresel yemeklerde yer alır. Tohumları da ayrıca baharat olarak kullanılır. Kökleri bile bazı baharat karışımlarına (curry/köri gibi) konulur.

Meşine otu (Burnet – Börnit)
Genelde salatalarda kullanılır, ince, narin yapısı vardır. Fransız ve İtalyan yemeklerinde çok kullanılır. Taze veya kurutulmuş olarak salatalarda, çorbalarda, çeşitli tencere yemeklerinde ve kokteyllerde kullanılır.

Meşine otu – Nane (Mint- Mint)
Yapraklarının şekline, kuvvetine göre farklı tipleri varsa da koku ve lezzeti aynıdır. Türk mutfağındaki yeri pek farklıdır. Dolmalardan çorbalara ve salatalara kadar her yerde taze veya kuru naneyi bulmak mümkündür. Ferahlatıcı, rahatlatıcı koku ve lezzete sahiptir. Yabancı mutfaklarda da yeri oldukça büyüktür. Nane sosu ve naneli jeli, dolmalar, salatalarda, süslemelerde çok kullanılır. Yapraklar çikolata ile kaplanıp pastalarda, şekerle kaplanıp dondurma ve kuplarda süsleme amacıyla kullanılır. Ayrıca likör, kolonya, parfüm yapımında ve çayda da kullanılır.

Misk Otu (Hyssop – Haysop)

Oldukça kuvvetli lezzete sahiptir. Naneyi anımsatır. Benedictine (benediktin) ve chortreuse (çortros) likör ve vermutlarının yapımında da kullamlır. Taze veya kuru olarak tüketilir. Salatalarda, çorbalarda, dolmalarda, tencere yemeklerinde, yahnilerde, yılanbalığı, kaz ve ördek gibi yağlı et çeşitlerinde çok kullanılır. Tarhun otunun yapraklarına benzer.

Rezene otu (Fernel – Förnil)
Anason kokulu bir ottur. Dere otunu anımsatır. Çok uzun zamanlardan beri balık için kullamlagelmiştir. Tohumlan da aynca kullanılır. Taze veya kuru olabilir. Salatalarda, dolmalarda, çeşitli flambe yapılan (alevli) etlerde de kullanılır.

Köri (Curry – Kari)
Hindistan’da yetişir. Limon ağacına benzer yapıdaki ağacın yapraklarıdır. Hint yemeklerinde özellikle vejetaryen yemeklerinde çok kullanılır. Taze ve kurutulmuş olarak da tüketilir. Töz hâlinde çeşitli baharatın karıştırılması ile de elde edilen toz köri (curry powder)ın ana maddesidir.

Taze ve kuru köri yaprağı
Karışık Otlar (Mira) herbs – Mikst hörbz) Genelde kekik, mercanköşk otu, maydanoz, biberiye ve fesleğen, aym ölçülerde bir araya getirilerek karıştırılır. Gereken yiyeceklerde hazır şekilde kullanılır. Çok kullanılan bir kuru ot karışımıdır.

Hodan (Borage – Borac)
Orta Doğu’dan çıkıp dünyaya dağılan otlardandır. Çiçekleri ve yaprakları, taze veya kurutulmuş o/arak kullanılır. Sirke ik lezzetlendirilerek özellik kazandırılır. Ayrıca, şarap bardaklarında kullanılır. Soslarda, salatalarda, krem peynire katılarak kanepelerde ve yine yoğurda katılarak dip olarak kullanılır.

Tarhun otu (Tarragon – terıgın)
Kuvvetli ve acımsı bir lezzeti vardır. Yaprakları, dalı taze ve kuru olarak kullanılır. Özel belirgin lezzeti ve aroması ile çok tutulan ve kullanılan ot türüdür. Fransız tarhun otu ve Rus tarhun otu diye iki çeşidi bilinir. Bizde halk arasında tarin dua otu olarak da bilinir, tazesi salatalarda çok kullanılır. Çok özel bir sos olan bearnaise (baraez) sosta mutlaka kullanılır.

Tanesi, sirkede bekletilmişi, kurutulmuşu ve toz hâline getirilmiş şekilleri çok kullanılır. En çok kullanılan otlardandır.