Bu yıl kış sert geçecek

Leyleklerin erken göçü sert geçecek kışın habercisi

 
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) ile Afyon Kocatepe Üniversitesinden (AKÜ) iki akademisyen, 1979 yılından bu yana sürdürülen bir araştırmanın verilerine dayanarak leyleklerin erken göç etmesinin kışın sert geçeceğine işaret olduğunu açıkladı. İki akademisyen sonuçların yüzde 90’ın üzerinde bir doğruluk oranına sahip olduğunu da vurguladı.

OMÜ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Muhammet Bahadır ve AKÜ Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Dr. Öğr. Üyesi ve İklim Bilimci Okan Bozyurt, 1979 yılında başlatılan çalışmayı 2012’de devralarak 11 yıldır leyleklerin göç tarihleri ile hava koşulları arasındaki bağlantıyı inceliyor.

İki akademisyen 44 yıldır toplanan verilerle ilginç sonuçlara ulaştıklarını açıkladı. Leyleklerin genellikle Türkiye’den Afrika’ya 26 Ağustos-3 Eylül döneminde göç ettiklerini belirten Doç. Dr. Muhammet Bahadır şunları dile getirdi:

 

“KIŞLAR SERT VE KAR YAĞIŞI FAZLA”

“Bazı yıllar leylekler bu tarihten 10 ila 12 gün daha erken göç ediyorlar. Özellikle 1979-2012 yıllarını kapsayan çalışmada biz 1984, 2005, 2010 ve 2011 yıllarını referans alarak bu tarihlerle ilgili bir analiz gerçekleştirdik.

Bu tarihlerde leyleklerin normal geri dönüş tarihleri olan 26 Ağustos’tan önce yani yaklaşık olarak 12-13 Ağustos’ta döndüklerini gördük.

Bu tarihlerden sonraki kış, aşırı derecede sert, kar yağışlı ve soğuk geçiyor. Bunu biz 2005, 2011 ve özellikle 1985 kışlarında teyit ettik. Bu kışlar ülkemizin yaşamış olduğu en sert, aynı zamanda kar yağışının en fazla olduğu kışlar olarak karşımıza çıktı.”

“YÜZDE 90’NIN ÜZERİNDE DOĞRULUK PAYI VAR”

Özellikle 2021 yılının yazında leyleklerin erken bir şekilde Afrika’ya döndüklerini tespit ettiklerini anlatan Bahadır, “Devam eden yılın kışında da çok sert bir kış yaşadık. Hatırlarsanız Samsun özellikle ciddi anlamda bir kar almıştı. Bu yıl da leylekler erken göç etti. Biz bunu analizlere tabi tuttuk. Yüzde 90’ın üzerinde bir doğruluk oranı var. Bu doğruluk oranına baktığımızda ise bilimsel bir geçerliliği olduğunu bize gösteriyor. Yine bu yıl yaklaşık on gün leylekler erken göç etti. Peki bu sene ne bekliyoruz? Öngörümüz ne? Bu öngörü illa tutacak diye bir şey yoktur ama bu sene kışın sert geçme ihtimalinin oldukça yüksek olduğunu düşünüyoruz.” diye konuştu.

 

“ANADOLU İNSANI GİBİ GÖZLEM YAPTIK”

Anadolu’da insanların iklime dair gözlem yaptığına ve bunu da takvimlendirdiğine işaret eden Bahadır, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Mesela hepimizin bildiği bir kavram ‘kocakarı soğukları’ var. ‘Ayva çiçek açtı yaz mı gelecek’ şarkılarımıza, türkülerimize konu olmuştur. Ayvanın çiçek açmasının esprisi burada, ayva sıcaklığı tam hissettiği zaman çiçek açar. Yani aslında son çiçek açan meyvelerden birisidir. Artık bu yazın bize geldiğini teyit eder.

Bunları hep halkımız gözlemlemiştir. Bizim yaptığımız çalışma da gözleme dayalı bir çalışma. Bozyurt hocam ile birlikte leyleklerin göç etme zamanlarını gözlemleyerek bu çalışmayı yaptık ve bunu sürdüreceğiz.

“BİZ OLAYA COĞRAFİ AÇIDAN BAKIYORUZ”

İklimin her şeyi, insanın yaşamını doğrudan ve dolaylı yoldan etkilemektedir. Mesela aşırı kar yağışı aynı zamanda bir berekettir. Karın çok yağması bir bereket ama sosyal yaşamı da etkileyen bir olumsuzluktur. Onun için önleminizi alırsanız, tedbirlerinizi alırsanız, olumsuzluğu az yaşarsınız.

 

Biz olaya coğrafi açıdan bakıyoruz. Biz hayvan gözlemcisi değiliz ama bunu disiplinler arası bir araya gelerek yapabilirsek çok daha farklı sonuçlar, çok daha güzel projeler ortaya çıkabileceğine de inanıyoruz.” (AA)

Ardahan’da soğuk hava nedeniyle bitkilerde kırağı oluştu, araçların camları buz tuttu. Kentte gece hava sıcaklığı sıfırın altına indi. Sıcaklığın düşmesiyle oluşan soğuk nedeniyle bitkilerde yoğun kırağı oluştu. Park halindeki araçların camları ise buzla kaplandı. Güneşin doğmasıyla kırağı etkisini yitirdi.